RAM Bellek Sıralaması (Memory Rank) Nedir? 1Rx4, 1Rx8, 1Rx16, 2Rx4, 2Rx8, 2Rx16, 4Rx4, 4Rx8, 4Rx16 gibi Terimler Ne Anlama Geliyor? 1Rx8 ve 2Rx8 RAM farkı Nedir?
Başlıklar
Memory Rank
Ram alırken veya bilgisayarımızın belleğini yükseltirken karşılaştığımız terimlerden olan 1Rx8 ve 2Rx8 gibi terimlerin ne anlama geldiğini merak ediyoruz. Bazen de farklı terimlere sahip olan ram’lerin birlikte uyumlu çalışıp, sorun çıkarmayacağını araştırıyoruz. Şimdi bu terimlerin ne anlama geldiğini hem basitçe hem de teknik olarak açıklayalım.
Bellek Sıralaması (Memory Rank) Nedir?
Memory Rank konusu oldukça teknik bir konudur. Basitçe anlatmak gerekirse Bellek sıralaması, yani 1Rx8 ve 2Rx8 gibi terimler belleğin tasarımı ve kaç adet çip kullanıldığı vb. ile ilgili bir konudur. 1Rx8 gibi bir terimde 1R ve x8 iki ayrı özelliği temsil ediyor. 1R kısmı: Bellek sıra sayısını (Ram’de kaç adet veri bloğu olduğu) temsil ediyor. x8 kısmı ise kaç bitlik çipler kullanıldığını temsil ediyor.
Veri blokları 64bit uzunluğunda olur. (ECC destekleyen bazı sistemlerde 8bit daha eklenerek toplamda 72bit olur.) Aşağıdaki resimde gördüğünüz üzere Her sıra 64bit olacak şekilde tasarlanıyor. Tüm çipler 64bit meydana getiriyorsa bu bir sıra eder. Eğer 2 adet 64bit olursa bu iki sıra (Dual Rank) olduğu anlamına geliyor. 4 adet 64bit’lik blok varsa bu da Dörtlü sıralı (Quad Rank) bir ram olduğu anlamına gelir.
1Rx8 (Single Rank) ve 2Rx8(Dual Rank) Farkı Nedir?
Dual Rank bir bellek, 2 adet belleğin tek bir modülde birleşmiş haline benzer. Örnek vermek gerekirse, eğer ana kart destekliyor ise 4 adet Single Rank 4GB bellek modülü yerine 2 adet Dual Rank 8GB bellek modülü vardır. Bu durumda diğer iki boş slot’u kullanamazsınız. Çünkü Teorik olarak 4 adet ram takmış olacaksınız. Bir başka örnekte: Ana kartınız 8gb Single Rank desteği var diyelim. Siz 2 adet 4gb Double Rank Ram takarsanız Sistem 2. Rami adresleyemediği için görmeyecektir. Çünkü sizin ana kart 2 adet single rank ram destekliyor, siz de 4 adet single ram takmış gibi olacaksınız.
Dual rank destekleyen sistemler single rank desteklemez, çünkü bu sistemler single rank adreslemeye uygun olarak üretilmemiştir. Yani 2Rx4, 2Rx8 gibi bir ram’in yanına yükseltme yapacaksanız. Alacağınız Ram’da 2Rx olmalıdır. Bu yüzden alacağınız ram’de ilk ram’le aynı rank türünde olması daha iyi olacaktır.
Belleklerin her iki tarafında çip bulunması veya tek tarafında çip bulunması Ram’in Single veya Double Rank olması için bir kriter değildir. Single Rank ve Double Rank tamamen fabrikasyon olarak ram’in tasarımı ile ilgilidir.
Detaylı Olarak Bellek Sıralaması Nedir?
Memory Rank, Türkçe adıyla Bellek Sıralaması bellek endüstrisinin standart gruplarından olan JEDEC firması tarafından oluşturulmuştur. Bu terim, bir bileşen veya bellek yongası üzerindeki bellek çiplerinin sayısı ile bir modüldeki bellek sıralarının sayısı arasında ayrım yapmak için oluşturulmuştur.
Bellek sıralaması, bellek yongalarının bir kısmı veya tamamı kullanılarak oluşturulan bir veri bloğu veya alanıdır. Sıra, 64 bit genişliğinde bir veri bloğudur. Hata Düzeltme Kodunu (ECC) destekleyen sistemlerde, veri bloğunu 72 bit genişliğinde yapan ek 8 bit eklenir. Bir bellek modülünün nasıl tasarlandığına bağlı olarak, bir, iki veya dört 64-bit genişliğinde veri alanına (veya ECC modülleri durumunda 72-bit genişliğinde) olabilir. Bu, tek sıralı, çift sıralı olarak adlandırılır. Tek Sıra, Çift Sıra ve Dört Sıra. Bellek etiketlerinde 1Rx8 veya 2Rx8, 4Rx4 veya benzeri olarak belirtir.
Single Rank Bellekler
- (1Rx8) Single Rank, Tek Sıra: Tek veri bloğuna sahip bu modelde Ram’in bir tarafı boş olabilir. Toplamda; Masaüstü belleklerinde 9, Laptop Belleklerinde 8 adet 8bit’lik çip bulunur. Bu da 9×8=72(64+8) eder.
- (1Rx4) Çift Taraflı, Tek Sıra: Bu tür Ram’lerde Ram’in her iki yüzünde 9’ar adet, toplamda 18 adet 4bit’lik çip bulunur. Bu da 18×4=72bit eder.
- (1Rx16) Tek Taraflı, Tek Sıra: Single Rank denilen, yani tek veri bloğuna sahip bu modelde Ram’in bir tarafı boştur. Diğer yüzünde 4 adet 16bit’lik çip vardır. Bu da 4×16=64bit eder.
Dual Rank Bellekler
- (2Rx8) Çift Taraflı, Çift Sıra: Bu tür Ram’lerde Dual Rank, iki veri bloğu bulunmaktadır. Ram’in ön yüzünde 9Ad x 8bit=72 bit, Diğer Yüzde de 9Ad x 8bit=72 bit olmak üzere Toplamda 18 çip ve 2 sıra bulunmaktadır. Laptoplarda 8×8=64 şeklindedir.
- (2Rx4) Çift Taraflı, Çift Sıra: Bu tür Ram’lerde Dual Rank, iki veri bloğu bulunmaktadır. Ram’in ön yüzünde 18Ad x 4bit=72 bit, Diğer Yüzde de 18Ad x 8bit=72 bit şekline 2 sıra bulunmaktadır.
- (2Rx16) Çift Taraflı, Çift Sıra: Bu tür Ram’lerde Dual Rank, iki veri bloğu bulunmaktadır. Ram’in ön yüzünde 4Ad x 16bit=64 bit, Diğer Yüzde de 4Ad x 16bit=64 bit şeklinde 2 sıra bulunmaktadır. Toplamda 128 bit eder. Veya Tek yüzde 8 adet çip bulunan modelleri de vardır.
- (4Rx8) Çift Taraflı, Dört Sıra: Bu belleklerde Quad Rank yani 4 veri bloğu bulunmaktadır. Her iki yüzde toplamda 36 çip vardır. Yani 4 adet (8×8=64)+8=72 bit bulunmaktadır. 4×72=288 bit eder toplamda.
- (4Rx4) Çift Taraflı, Dört Sıra: Bu belleklerde teorik olarak 64ad x 4bit =256bit olur. Ancak tasarım olarak ram üzerinde 64 adet çip göremezsiniz. Bunun yerine 16 adet her biri 4 adet 16bit çipe eş değer bir çip barındırır. Yani 16ad x (4×4)=256bit çip olur. Veya farklı değerlerde daha az yer kaplayan çipler de vardır. Örneğin: 36ad x (2×4)=288bit şeklinde ram’lerde üretilebiliyor. Bu da 36 adet her biri 2 tane bit değerinde çipler kullanılıyor.
Memory Rank Nasıl Öğrenilir?
Belleklerin sıralama (Rank) tipi genelde üzerlerindeki etikette yazar. Ancak bazı belleklerde etiket üzerinde yazmaz. Veya Bilgisayara takılı bir ram’in Rank türünü öğrenmek isteyebilirsiniz. Bunun için: CPU-Z programını kullanabilirsiniz. Programda “SPD” sekmesine geçin “Ranks” yazan yerde belleğinizin Sıralama türünü öğrenebilirsiniz.
